Марыя Мікалаеўна Валконская

Марыя Валконская
Нараджэнне	22 ліпеня (3 жніўня) 1804 Кам’янка, Чыгірынскі павет[d], Кіеўская губерня, Расійская імперыя
Смерць	10 жніўня 1863(1863-08-10) (59 гадоў) Варанькы, Старадубскі павет, Чарнігаўская губерня, Расійская імперыя
Род	Раеўскія
Імя пры нараджэнні	Марыя Мікалаеўна Раеўская
Бацька	Мікалай Мікалаевіч Раеўскі
Маці	Соф’я Аляксееўна Канстанцінава[d]
Муж	Сяргей Рыгоравіч Валконскі
Дзеці	2 сына і 2 дочкі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Марыя Мікалаеўна Валконская (25 снежня 1805 года (6 студзеня 1806) — 10 жніўня 1863 г., маёнтак Варонкі, Чарнігаўская губерня) — дачка Мікалая Раеўскага, жонка дзекабрыста Сяргея Валконскага, нягледзячы на супраціў родных, паехала за ім у Сібір, дзе жыла да 1855 года. Аўтар «Запісак» з яскравым апісаннем турэмна-катаржнага рэжыму, характарыстыкай многіх дзекабрыстаў. Гераіня М. А. Някрасава «Рускія жанчыны».

Біяграфія

Валконская мела сястру Соф’ю. У васямнаццацігадовым узросце Марыя ажанілася са старэйшым за яе Сяргеем Валконскім. Будучы шырока вядомая ў Іркуцку ў якасці «сібірскай прынцэсы», яна заснавала мясцовы шпіталь і адчыніла канцэртную залу, у дадатак змяшчаючы ў сябе дома музычныя і культурныя мерапрыемствы.

Сям’я Валконскіх мела чацвярых дзяцей; двое памерлі ў малым узросце, тым часам, Міхаіл (1832—1909) і Алена (1835—1916) паспелі здабыць тытулы князя і княжны, успадкаваны ад свайго бацькі.

Шэраг літаратурных твораў, уключаючы «Яўгенія Анегіна» Аляксандра Пушкіна, і другая частка паэмы Мікалая Некрасава «Русские женщины» былі прысвечаныя Валконскай. Трыццаць трэцяя страфа першай главы «Яўгенія Анегіна» ўтрымлівае ўспамін паэта пра Валконскую:

Я памятаю гоман хваляў Перад навалаю марской, Што набягалі з хмарных даляў З любоўю легчы ў ногі ёй! Як прагнуў вуснамі сваімі Крануцца мог я разам з імі! —Аляксандр Пушкін, Яўгеній Анегін. Глава першая, страфа XXXIII

У 1922 годзе было даказана, што Валконская з’яўлялася аб’ектам шасці паэм аўтарства Пушкіна (напісаных у 1820, 1822, 1824, 1825, 1828 і 1829). Пушкін таксама прысвяціў колькі радкоў на заўчасны адыход яе маленькага сына Мікалая. Тым не менш, пушкініст Міхаіл Гершэнзон палемізаваў са сцверджаннем, што Пушкін быў закаханы ў Марыю.

Марыя Валконская памерла з-за праблем з сэрцам ва ўкраінскай вёсцы Варанькі.

Творы, прысвечаныя М. М. Валконскай (Раеўскай)

• А. С. Пушкін:

«Радзее хмар густых лятучая града…» (1820);

«Таўрыда» (1822);

«Дзень непагодны згас; пахмурная імгла…» (1824);

«Буря» (Ты видел деву на скале…).

• А. І. Адоеўскі:

Кн. М. Н. Волконской «Был край, слезам и скорби посвящённый…» (1829). Архівавана 16 снежня 2011.

• М. А. Некрасаў:

«Княгиня М. Н. Волконская» (1873) — другая частка паэмы «Русские женщины»

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.4: Варанецкі — Гальфстрым / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 4. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0090-0

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Марыя Мікалаеўна Валконская